Waarom vluchtelingen niet terug KUNNEN keren naar hun land van herkomst.

Persbericht

29 april, Thorbeckezaal, 10:00 uur.

persbericht van wij zijn hier van 29 april 2015 over Rondetafelgesprek Vaste Commisie voor Veiligheid en Justitie, als voorbereiding op het plenaire debat in de 2e Kamer over het akkoord van de regering over bed bad brood. In de bijdrage van Wij Zijn Hier aan dit gesprek wordt met name aandacht besteed aan de belemmeringen die maken dat vluchtelingen niet terug KUNNEN keren naar hun land van herkomst.

Een belangrijke belemmering voor terugkeer is dat veel vluchtelingen geen documenten bezitten, doordat hun land al zo lang in oorlog is en er geen overheid functioneerde die officiele papieren kon verstrekken. Dat geldt o.a. voor delen van Somalie, Zuid Sudan, Sierra Leone en Liberia. Daardoor krijgen vluchtelingen geen terugkeer documenten van de ambassades van hun land van herkomst en kunnen ze niet terug.

Ook zijn er ambassades die wegens oorlog niet meer functioneren en dus geen ‘laissez passer’ verstrekken, zoals de ambassades van Libie en Jemen.

Een ander probleem is dat door de oorlog tussen Ethiopie en Eritrea destijds vluchtelingen zijn gedeporteerd van het ene naar het andere land, waardoor het niet duidelijk is naar welk land mensen moeten terug keren, en vluchtelingen van het kastje naar de muur worden gestuurd.
Door politici wordt regelmatig gezegd dat ‘de rechter bepaald heeft dat de vluchteling is uitgeprocedeerd en men DUS moet vertrekken’. In de asielprocedure, als enige rechtsgang in Nederland, wordt in beroep en hoger beroep echter door de rechter slechts marginaal getoetst, dwz alleen gekeken of de procedure juist is gevolgd en heeft de rechter geen inzage in de dossiers. Er wordt dus niet inhoudelijk en vol beoordeeld of iemand terecht is afgewezen.

Deze gang van zaken gaat per 1 juni 2015 veranderen, dan zal er wel weer door de rechter naar de inhoud van de dossiers worden gekeken. Dit geldt echter niet meer voor de mensen die nu afgewezen zijn. Wij pleiten er voor ook de afgewezen vluchtelingen in de gelegenheid te stellen opnieuw hun aanvraag door de rechter te laten toetsen.
Het ‘buitenschuld’ criterium, dat vluchtelingen zouden moeten krijgen als ze buiten hun schuld niet kunnen vertrekken, functioneert niet. Het is zo bureaucratisch en ingewikkeld dat haast niemand aan de eisen kan voldoen. In 2013 waren er 160 aanvragen voor ‘buitenschuld’ waarvan er 10 zijn ingewilligd (bron: IND).

Vluchtelingen zonder documenten worden in veel gevallen afgewezen, omdat de IND hun identiteit niet gelooft, terwijl er geen aandacht wordt besteed aan de reden waarom ze zijn gevlucht. 25% van de afgewezen vluchtelingen slaagt er in, ondanks grote bureaucratische belemmeringen, toch een verblijfsvergunning te krijgen. Dit toont aan hoe onzorgvuldig de besluitvorming over asielaanvragen verloopt.